Fundering op staal: verwarring en risico’s

Dat merken we wanneer wij bij mensen over de vloer komen voor bouwkundige opnamen, trillingsmetingen of deformatiemetingen. Als wij vertellen dat het huis op een stalen fundering rust, ontstaat er soms verwarring. “De vorige keer stonden de kopjes te rinkelen in de kast!” en “zelfs de radiatoren trilden in de beugels. Hoe kan dat nou terwijl we een stalen fundering hebben?”

Geen staal

De verwarring is begrijpelijk. Staal klinkt stevig en trillende huizen delen dit stevige imago niet. Mensen vallen zowat van hun stoel als wij vertellen dat er geen staal te pas komt aan een fundering op staal. “Waarom noem je het een stalen fundering terwijl er geen staal in zit? Dat klinkt als een auto zonder wielen, patat zonder aardappels of plastic zonder kunstof!” Het is hoogtijd om deze begrijpelijke verwarring voor eens voor altijd uit de wereld te helpen.

Wat is het dan wel?

Een fundering op staal is niets anders dan een gemetselde muur met daaronder een brede gemetselde voet of betonplaat. Daar komt dus geen staal aan te pas. En ook geen houten palen, zoals we onder historische bouwwerken vaak zien. Een fundering op staal draagt dus op de bodem zoals hij is. In Dordrecht is dit bijvoorbeeld een klei- en veenpakket van maarliefst 15 tot 20 meter diep. Deze toepassing kan dus alleen op locaties waar de bodem ‘draagkrachtig’ is.

Staaltaal

Fundering op staal heeft dus niets te maken met het materiaal. De term komt uit het Oudgermaans (stal) en Oudfrans (estal). Het betekent iets als ondergrond of harde bodem. Staal raakte ingeburgerd in onze taal, nog voordat het staal zoals we dat nu kennen zijn intrede deed. Ook het woord ‘opstal’ komt hieruit voort, een opstal is eigenlijk een bouwwerk dat ‘op staal’ geplaatst is.

Risicovol fundament

De fundering is erg gevoelig voor verzakkingen. De meeste mensen hebben met aardrijkskunde geleerd over de verschillende ondergronden in Nederland, zoals klei-, leem-, grind-, veen- en zandgrond. Funderingen op staal zijn voornamelijk toegepast op stevige klei- en en veengronden. Het probleem is dat deze bodemsoort inklinkt. Dat gebeurt vaak door oxidatie, verkeerstrillingen, ophogingen en lagere grondwaterstanden. Hierdoor daalt de bodem, iets wat zeker in het hele westelijk deel maar ook elders in Nederland gebeurt.

Risico beperken

Voor onze opdrachtgevers monitoren wij realtime alle factoren die schade aan panden kunnen veroorzaken. Vooraf brengen wij de risico’s in kaart. Je begrijpt nu waarom de ondergrond en het type fundament daar een belangrijk onderdeel van uitmaken. Doordat we de trillingen en andere bewegingen realtime meten, kan er direct worden ingegrepen als dat nodig is. Zo voorkomen we onnodige schade aan huizen en andere waardevolle panden, of ze nou fundering op staal hebben of niet.

Kunnen wij jou helpen bij jouw fundering?

Heb jij vragen over jouw eigen fundering? Of je bent benieuwd of er risico's zijn per type fundering. Dan kun je al je vragen kwijt bij onze collega Johan Brouwers! Zijn contactgegevens zijn onderaan de pagina te vinden.