Schade of scheuren door trillingen?

Scheuren in muren door trilling

Het is mogelijk dat er scheuren ontstaan in je huis op het moment dat dichtbij huis bouwwerkzaamheden plaatsvinden. En dat is niet gek, want bouwactiviteiten zoals boren, heien en zwaar verkeer veroorzaken trillingen die mogelijk schade toebrengen aan gebouwen en huizen eromheen. Maar hoe weet je zeker of de schade daadwerkelijk is veroorzaakt door bouwwerkzaamheden? Het is namelijk ook vaak het geval dat de scheuren al langer in je huis aanwezig waren, maar het je pas opviel nadat je trillingen voelde.

Wat kan je doen bij schade of scheuren in muren door trillingen?

Wil je zelf meer weten over scheuren in je huis? Wij vertellen je hieronder welke soorten scheuren veel voorkomen, hoe je ze opspoort en waar ze door veroorzaakt worden.

Hoe ontstaan lineaire haarscheurtjes in gipsplafonds, inwendige hoeken of bij aansluitingen van verschillende materialen?

Deze kleine scheurtjes komen vaak voor in woningen. Ze verlopen rechtlijnig omdat de scheur langs de plafondranden en verbindingen loopt. De oorzaak ervan is primair “krimp”. De plaats waar bijvoorbeeld plafonds en wanden samen komen is een zwakke plek in de constructie doordat het plafond onder invloed van temperatuur anders beweegt dan de muren. Of die scheuren mede zijn ontstaan door trilingen is helaas vaak alleen te achterhalen door precies te weten wanneer de scheuren zijn verschenen. Toch kan je wel iets over de secundaire oorzaak zeggen: als een trilling al schade veroorzaakt, dan zijn het doorgaans dit soort scheuren en geen diagonale scheuren.

Waar komen diagonale scheuren  vandaan?

Diagonale scheuren ontstaan in principe door ongelijkmatige ontspanning van de ondergrond van de woning of een lokale wijziging in draagvermogen van de betreffende muur. Een funderingsprobleem dus. Dat is opletten geblazen. De kans dat dit direct door trillingen kan ontstaan is echter klein. Om de losgepakte zandlagen in het funderingsgebied van je huis te laten verdichten is veel energie nodig. Je ziet het wel eens als in het funderingsgebied van een woning (1-3 meter afstand) met een hoogfrequent trilblok een damwand wordt ingetrild.

Maar let goed op bij dit soort scheuren en vraag om advies als je het niet vertrouwt.

Verticale scheuren bij raam- en deuropeningen

Deze scheuren ontstaan door verhinderde vervorming. Er ontstaan boven of onder de hoeken van een raam of deur verticale scheuren. Eigenlijk moet op deze plaatsen een zogeheten dilatatie worden toegepast om het metselwerk te kunnen laten bewegen zonder te scheuren. Dus eigenlijk een vorm van “krimp”. Bouwmaterialen krimpen als ze kouder worden en zetten uit als ze warm worden. En vergis je niet: in de winter kan metselwerk zomaar afkoelen tot -10 graden en in de zomer opwarmen tot meer dan 40 graden! Als het metselwerk dan niet vrij kan bewegen zal het metselwerk scheuren en daar een “natuurlijke” dilatatie laten ontstaan.

Trillingen hebben niet veel invloed op dit proces. Dus ook hier: rechtlijnige scheuren komen vaak door thermische oorzaken!

Horizontale scheuren dan?

Net zoals bij diagonale scheuren ontstaan horizontale scheuren vaak doordat er iets in de ondergrond gebeurt. Doorbuigen van een houten vloerbalk bijvoorbeeld waar een binnenwand op steunt. Dan wil de wand in volume toenemen, maar dat kan niet zonder te scheuren. Deze scheuren zie je vaak tot ongeveer 50 cm boven de vloer.

Ook zie je dit soort scheuren wel eens boven te brede lateien. Die gaan dan doorhangen, maar het metselwerk erboven kan in feite niet flexibel meebewegen. Als we het toch over lateien hebben, als die doorhangen zie je vaak links en rechts ook scheuren die naar boven toe lopen. Let maar eens op!

Pro-tips als je scheuren hebt of wil voorkomen

Wanneer je de pech hebt om scheuren aan te treffen in je huis, wil je natuurlijk graag weten wat je kunt doen om de oorzaak te achterhalen. Schade kan je vaak alleen verhalen als kunt aantonen dat de schade daadwerkelijk is veroorzaakt door bouwwerkzaamheden bij jou in de buurt.

Tip 1: Vraag naar trillingsmonitoring
Wordt er een project aangekondigd bij jou in de buurt en maak je je zorgen over trillingen en mogelijke schade aan je woning? Vraag dan voorafgaand aan het project hoe de aannemer en opdrachtgever met elkaar hebben afgesproken dat trillingen en zettingen gemonitord worden. Vraag ook naar maatregelen die er zijn getroffen om trillingen te beperken. Vaak is de opdrachtgever een overheidsinstantie die openstaat voor de zorgen die er leven. Ga bijvoorbeeld naar inspraakavonden of neem contact op met de contactpersoon die in aankondigingsbrieven wordt voorgesteld.

Tip 2: Verzoek om bouwkundige opnames of maak er zelf een van je woning

De beste manier om te bewijzen dat schade is veroorzaakt door bouwwerkzaamheden, is door vooraf een bouwkundige opname uit te laten voeren, of dat zelf te doen. De staat van de woning is dan officieel vastgelegd en dat maakt het makkelijker om aan te tonen dat scheuren daadwerkelijk tijdens de werkzaamheden zijn ontstaan.

Trillingen in huis? Wij helpen aannemers om schadeloos te bouwen

Is de bouwer nog bij jou in de straat bezig? Laat de bouwer dan een trillingsmeting door ons uitvoeren. Wij maken gevoelswaarden toetsbaar met een trillingsmeter. Deze meter registreert trillingen in drie richtingen en legt ook de snelheid en frequentie vast. Zodra de trillingsnormen worden overschreden stuurt de meter een alarmering. Hierdoor kan de bouwer stoppen wanneer ze de grenswaarden bereiken. Hierdoor blijft de schadekans onder de 1% en hoef je je geen zorgen te maken over schade.